So niha meföna sabölö sibai
wealu; töinia
Larumbögia. Anau si’ai mbunia, mato döfa.
Wa’onekhe Larumbögia
wolohi belu a
wö zigölu samini-mini’ö ya’ira yawa ba lu’u hogu geu.
Samuza maökhö möi malu
Larumbögia, idölö ia ba mbörö zinarikhi sesolo ba salawa si’ai. No fambalu-mbalu zinarikhi andrö, ba dölania no fafali-fali mohi-mohi, wewe sesolo, sanöi, sofeta ba gamaudu ngai lu’u yawa ba hogu zinarikhi. Imane tödönia
Larumbögia: “Da u’anöisi wewe sesolo andre ba
welalö miyawa”. Iböbö dalunia a
wi oholu, itawi mbele
wa garinia sifao saembu.
Hadia me niha sabölö
wanöi ia, ha sabata ba no irugi yawa hogu zinarikhi. I’ila mbelu, no iköröbui ia ba gotalua lu’u, o’afu nasa. Lawa’ö, amuhua si’ai giö mbelu andrö me ha sisiö mbunga göra ba ha samuhua ba sami-ami simane gae mbanua sasoso ba hogu; lö la’a zataha.
Ba hiza, no fangai ira döla wewe andrö mbelu. Fatua i’ewa mbelu andrö faoma belewa gari, no
wai aetu wewe no mege nöinöinia. Ahulu Larumbögia belu, ba hiza i lö lalania
wanga
wuli tou. Töla geu göi ba tebai sa’ae nibosi, lö lemba-lemba danga, mato daöfa manalagu
wa’esolo. Abu sibai dödö Larumbögia. Haniha zangila ya’ia, samösa lö’ö. Bakha ba huno gatua da’a. Ifakhölö-khölö manö ia ba lö niha.
Harazaki, tohare
Liwua, ono ala
we sinofu
Larumbögia, ono namada
Bela Zihönö, sitaro sitou ba
Hulo Wunga, ba ngai nasi ba luaha
Mbo Zihönö. No i’agö lali geu tobini
Liwua, no i’agö lali geu tolumö. Ba me irongo
wengu
wengu
Larumbögia, ba tobali dödönia. Ifakhölö ia yawa ba hogu geu. Mangenu-ngenu
Larumbögia, mo
wengu modawadawa, mombölömbölö, mege’ege, imane: “
Ha wa’ara tö aekhudo sitou ba mate ndra’o. Alai dödögu, alai dödögu, alai dödögu luo mahemolu, Lö sa’ae tatu khögu luo na atoru.”
Me irongo
wengu
wengu andrö
Liwua, ba asöndru dödönia. Mengerangera ia, ifaigi lala ena’ö tola manga
wuli tou Larumbögia. Andrö imane
wama’ema ngenungenu andrö:
"
Hadia ö’wai mbu si döfa yawa ba högöu ödödöni mato otu ö’fatohu-tohu ngarohua öfali-fali ba durua böi fangalömbu fosi’ua ö’oya’ö wamatohu fa ikhamö mbörö geu. Ö’fotambua bulu lehu soköli fa lö humombo ba nangi mbanua. Ötorugö sitou ba mbörö geu sebua”.
Me irongo li andrö
Larumbögia, ba imane: “Te duhu”. Lö uzara-zara
wanutunö, idödöni wa’i mbunia Larumbögia; ara si’ai, aefa matonga luo
wa’ara. Simane nirongonia mege, ifatohu-tohu irege anau, balönia ifotambua bulu lehu ba idada sitou ba mbörö geu, ida’ida’i
wanorugö lö oroma ba hörö.
No tohöna itarogö sitou
Liwua ba mbörö zinarikhi. Ituyu mbulu lehu nidada Larumbögia, ifakhai ba duturu geu. Mofanö ia, i’ozaragö mbulu göna ba mbenua, io’oi faoma abotola
wiga, idödöni mbanania, ba i’ohe ba mbörö geu sebua. Ituyu mbulu lehu no mege nifakhainia ba duturu geu ba ifatohu mbu andrö ba mbana göna no mege, ba imane: “Döni yawa sa’ae rozi mbumö, dai’dai, no ufakhai ba mbana göna. A’aro’ö
wamali’ö, a’aro’ö ba mböböa fa böi atoru”. I’o’ö da’ö
Larumbögia, iböbögö ba ndraha-ndraha geu tandrayania.
Mo
wengu-
wengu zui
Larumbögia imane:
“
Hadia uwai da’a, ambö na’i nöi’nöi galawa, ambö na’i ngali mbenua. Nö ise-ise si’ai."
Ifa’ema zui linia
Liwua, imane: “Böi busi dödöu, base’ö ua”.
Idölö ia
Liwua, i’ozaragö zinali geu behua nisaitagö balö ba gasö matua. Ita’ita’i ia möi mufatohu ba mbalö zinali göna. Imane zui:
“
Döni yawa zinali gai behua. Öfabu’ubu’u ba öfali’ö ba ndraha geu sebua”.
Ba me no a
wai da’ö ba ifa’ema zui
Larumbögia:
“
Hadia uwai da’a, ambö nöinöi wewe soköli, ambö nöinöi dutura.”
Ifuli ifa’ema zui
Liwua, sinofunia:
“
Böi busi dödöu, base’ö ua. Taha mbawa ndri sangusu-ngusu, taha mbawa zikhö sondrökhi-ndrökhi”.
So
waru sikhö sa’ae
Larumbögia, lö oroma hörö, ha tö fa’aekhu sitou. Hatö böbö talu oholu daha-tahania. Mangele mböböi sataha-taha, mangele mböböi adoru-doru.
Ita’i-ta’i ia
Liwua, möi itaba zinali tali gu’ö. Ifatohu-tohu ngarohua, ifakhai wewe toli. Iböbö mbalö i’aro’ö. Ifa’ema li
Larumbögia so
wengu sodawadawa, sege’ege lö sangondrasi, si lö oroma ba zikhö, imane: ”Hayae, söbi yawa da’a, falifali’ö zui ba ndraha geu sanandraya”.
Isöbi zinali tali gu’ö
Larumbögia, ifatohu ba mbalö zinali gai behu. Iböbö ifurugö mbalö, ifotambua tuturu geu.
Ifa’ema zui
Larumbögia khö
Liwua, sinofunia; i’angenusi, ifalala
wodawa:
“
Ma’ifutö ya’i mena’ö, ba tobönö lemba-lemba danga, alio ndra’o ufazaumba.”
Ifa’ema zui
Liwua, io’erei wama’ema, imane: “Lau, damöido uhalö zinali zao sitou ba zinga dundraha, nitawigö ba göfa”. Fagohi Li
wua ibua’ö mbeka, irugi sitou ngai nasi. Itaba dali zao böbö dundraha, i’ohe ba mbörö geu sebua. Lö tatu sa’ae he alau
wagohisa, manendre fa alai nagu, alabu fa alai ina. Mu’ao ia imane “Haya’e dali zao saro. Ta’ita’i ohe yawa, döbi faoma sinali gu’ö, öfali-fali’ö ba mbörö.”
Hadia sa’ae niwa’ö, sifao sikhö soya ba nösinia, ituyu Larumbögia mbalö zinali zao sesolo, idada mitou faoma sinali soya wewe no mege.
Ihalö mbelu samuhua ifazaumba sitou. Ba aefa da’ö i’a’aro’ö mböbö-talunia oholu, ifazaumba sitou mbele
wa garinia. I’anete sitou ndraha geu, italagui mbalö zinali soya si no teböbögö yawa ba ndraha geu. Hadia zabölö sito’ölö wanöi, iruru’ö ia misitou ba mbörö geu sebua. Mowaru ia sikhö soyo, ituyu khönia mbelu, i’ohe yomo.
Catatan:
Sehubungan dengan kesulitan memasang tanda “~” (tilda) di atas huruf w dengan bunyi khas Nias seperti yang terdapat dalam
waru
waru dan
wura
wura, dalam tulisan di atas “w dengan tilda” itu dilambangkan sebagai w yang dimiringkan (
w). Alternatif lain, lihat artikel: Pelambagan Bunyi “w” Dalam Li Niha
Artikel ini muncul pertama kali di
Nias Portal pada tgl 8 Juni 2004.